Jak działa mózg?
Zdrowe nawyki znacznie łatwiej wprowadzać, gdy rozumiemy, z czego wynikają ich zasady. Nowe technologie, zwłaszcza urządzenia ekranowe (jak telefony czy komputery) oraz gry cyfrowe, media społecznościowe bardzo silnie wpływają na nasz mózg. Żeby zrozumieć ten wpływ, musimy się dowiedzieć kilku ważnych rzeczy.
Film: “Jak działa mózg” https://www.youtube.com/watch?v=_waW5Tan0xs
Cechy mózgu:
1. PRZETWARZA I ZBIERA INFORMACJE
Mózg uwielbia nowości. Kiedyś informacja o jakiejś nowej jadalnej roślinie lub wiadomość, że w jaskini obok czai się groźny drapieżnik zwiększały szanse na przetrwanie. Dlatego mózg ciągle szuka aktywnie nowych informacji. Obecnie nowych informacji szuka w internecie. Telefon jawi się mózgowi jako źródło nieskończonej ilości informacji, idealnie do nas dopasowanych. Każdy z nas widzi trochę inne informacje w mediach społecznościowych, w platformach z filmami czy muzyką. Aplikacje wyświetlają nam rzeczy, które mają największą szansę nas zainteresować i sprawiają, że ciągle trafiamy na coś, co nas ciekawi.
- INFINITE SCROLL – (niekończące się skrolowanie) – napływ informacji jest ciągły, nigdy jawnie się nie kończy, mózg, który kocha nowe informacje, im więcej, tym lepiej, jest tutaj w niebie.
- AUTOODTWARZANIE – póki świadomie nie podejmie się decyzji o zakończeniu oglądania to aplikacje będą podsuwać coraz to nowe materiały.
2. LUBI NIESPODZIANKI
Nie wiadomo do końca, dlaczego tak jest, prawdopodobnie by zwiększyć naszą motywację do zrobienia czegoś i skłonienie, nas byśmy się nie poddawali. Nasz mózg lubi jak coś jest niepewne. Ten mechanizm uaktywnia się w grach hazardowych (bo być może następnym razem mi się uda). W ten sam sposób działają teraz na nas powiadomienia telefonu, lajki, krótkie filmiki albo nagrody w grach. Uwielbiamy niepewne wyniki i ekrany nam to dają. Po pierwsze nigdy nie wiemy, kiedy przypomnienie przyjdzie, a po drugie, o czym nas będzie informować. Każda nowa informacja o ilości polubień pod naszym postem, to, że nie wiemy, jaki filmik wyświetli się następny, to jakie nagrody w grach się wylosuje — wszystkie te cechy aplikacji wykorzystują nasze umiłowanie do niespodzianek.
3. ANGAŻUJE SIĘ W KONTAKTY SPOŁECZNE
Człowiek jest istotą społeczną. Brak przynależności do grupy działa destrukcyjnie. Dlatego zawsze bardzo ważne było utrzymywanie dobrych kontaktów społecznych. Sprzyja temu weryfikowanie swojej pozycji w grupie i dowiadywanie się, co się dzieje wokół. Ponoć jest to geneza plotek — plotkując o sobie nawzajem, człowiek dowiadywał się, kogo należy unikać, bo jest na przykład gwałtowny i agresywny. Ta potrzeba przynależności jest teraz bardzo widoczna w mediach społecznościowych. Tyle że kiedyś grupy liczyły najwyżej150 osób, a teraz możemy kontaktować się z całym światem. Poprzez media społecznościowe i komunikatory ciągle możemy być w kontakcie z innymi ludźmi. Ciągle sprawdzamy, co inni myślą na nasz temat, czy nadal jesteśmy częścią grupy, dowiadujemy się informacji o innych ludziach i chętnie szerzymy je dalej.
4. ROZPRASZA SIĘ
Mózg jest ukierunkowany na rozproszenia, kiedyś ciągle skanował otoczenie w poszukiwaniu potencjalnego zagrożenia bądź szansy na dodatkowy posiłek. Dlatego teraz tak trudno jest się skupić, a jak nam się to już uda, bardzo łatwo nas rozproszyć jakimś szmerem, hałasem, dzwonkiem smsa. Nasz mózg wie, że telefon kojarzy się z przyjemnością. Jeśli więc ma za zadanie wykonać coś trudnego i czasochłonnego, a obok leży telefon, to jest nastawiony na odbiór każdego powiadomienia. To uniemożliwia skupienie na pracy. Jeśli telefon ma włączone wszystkie powiadomienia, wtedy częsty i nieregularny dźwięk lub wibracje powodują natychmiastowe rozproszenie.
5. OSZCZĘDZA ENERGIĘ
Praca mózgu pochłania ogromną ilość energii. Dlatego szuka oszczędności, gdzie może, a pomagają mu w tym nawyki, które usprawniają jego pracę. Oprócz tego mózg zawsze wybiera drogę szybszą i łatwiejszą. Wybiera to, co wymaga mniejszego wysiłku. Kontakt z kimś przez internet wymaga mniej wysiłku niż osobisty, dlatego kontakty wirtualne zastępują kontakty realne. Musimy być tego świadomi i zachować właściwe proporcje.
6. SZUKA PRZYJEMNOŚCI
W mózgu istnieje specjalna część nazywana “układem nagrody” – to radar, którego celem jest zapamiętywanie, co jest przyjemne, a następnie poszukiwanie tego w otoczeniu i sięganie po to. Mózg zapamiętuje, że używanie ekranów i internetu jest przyjemne i przyzwyczaja się do tego. To, że coś nam sprawia przyjemność, nie oznacza, że jest dobre. I to właśnie połączenie cech naszego mózgu oraz sposobu, w jaki nowe technologie wykorzystują te cechy dla utrzymania naszej uwagi sprawia, że korzystanie z ekranów jest przyjemne i trudno się od nich oderwać. Potrzebujemy higieny cyfrowej, aby nie popadać w złe nawyki.
Jak ekrany działają na nasz mózg?
Wrodzone i biologiczne cechy mózgu sprawiają, że nowe technologie są tak bardzo atrakcyjne. Ewolucyjne jednak mózg nie jest jeszcze przystosowany do odbioru i przetwarzania natłoku informacji płynących z nowych technologii cyfrowych. Mózg nie miał szans przystosować się do ciągłego hałasu, w którym żyjemy, do tego, że nie ma już prawdziwej ciemności, do tempa, w jakim żyjemy i do ilości informacji, jakie nas otaczają. Niebezpieczeństwo nowych technologii polega na tym, że urządzenia cyfrowe działają tak by były dla nas nieustannym źródłem przyjemności, Dają naszemu mózgowi złudne przekonanie, że korzystając z nich, dbamy o nasze przetrwanie.
Artykuł: Dziecięcy mózg a ekrany: https://rodzice.fdds.pl/wiedza/dzieciecy-mozg-a-ekrany/